Generaties overbruggen

Mensen aansturen, bouwmaterieel regelen en de planning bewaken. Als voormannen staan Jan Leusink en Bjorn Stevens tussen de uitvoerder en de bouwmedewerkers in. Een ‘oude rot’ die zijn pensioen nadert en een ‘jonge hond’ die stiekem al vijftien jaar in het vak zit. De twee ontmoeten elkaar in Ouderkerk aan de Amstel, waar Jan samen met zijn collega’s de brug tussen Amstelveen en Ouderkerk vervangt.  

Het geluid van gezwoeg galmt richting de bouwkeet. Met man en macht werken de timmermannen en ijzervlechters aan het gereedmaken van de nieuwe brug in Ouderkerk aan de Amstel. ‘Vanaf februari is het de bedoeling dat het verkeer hier overheen gaat. Tot die tijd gebruiken we de oude brug’, vertelt Jan. De lunchpauze nadert. Ondanks de drukke planning lukte het Jan gelukkig om even eerder te stoppen. Dit geldt ook voor Bjorn. Hij liet tijdelijk zijn bouwplaats in Nijmegen achter, om het gesprek met Jan aan te gaan.

DE VOORMAN VAN NU

‘Als voorman zorg je ervoor dat iedereen op de juiste plek staat en dat ze het werk netjes uitvoeren. Als het kan, timmer je mee, maar dat is de laatste tijd wel minder geworden’, vertelt Bjorn. Jan haakt hier direct op in: ‘Dat klopt. Vroeger werkte je als voorman vaker mee. Toen had je kleinere ploegen en minder tijdsdruk. Dat is nu wel veranderd.’ Als belangrijke reden geeft Bjorn het groeiende aantal buitenlandse collega’s: ‘Het kost nu meer tijd om iets uit te leggen. Sommige mensen spreken de taal niet, waardoor je met je handen moet communiceren. Of met tekeningen.’ Ondanks dat Bjorn de jongste voorman is binnen Van Hattum en Blankevoort, loopt hij toch al wat jaren mee: ‘Ik zit inmiddels al vijftien jaar in de bouw. Mijn vader werkt ook bij Van Hattum en we staan regelmatig bij elkaar op de bouwplaats.’ Jan veert op bij het horen van zijn naam: ‘Hé! Die ken ik!’

‘EEN HELM, WAT IS DAT?’

Om voorman te worden heeft Bjorn vakgerichte bouwopleidingen en cursussen gevolgd. Jan ging daarentegen naar de LTS, de technische school. ‘Daar heb ik twee jaar getimmerd. Daarna werkte ik drie jaar bij een kleine aannemer, maar hier kreeg ik ontslag in 1980. Dat was de piek van de werkeloosheid. Ik ging drie weken op proef in de betonbouw bij Van Hattum, en daar bleef ik hangen. Inmiddels zit ik al bijna 42 jaar in het vak!’ Volgens Jan was het werk van vroeger niet te vergelijken met nu. ‘Vroeger kwam er pas beton als je klaar was met het werk. Inmiddels is er een strakke tijdsplanning en weet je precies wanneer het beton komt. Voor die tijd moet je zorgen dat je klaar bent.’ Ook qua veiligheid is er veel veranderd. Bjorn: ‘Als we nu een gat graven, zetten we het af met hekken. Vroeger hoefde dat niet. Dan ging je ervan uit dat iedereen het wel zag.’ Jan knikt: ‘Toen was het niet zo streng. Helmen kenden we niet eens!’ Als het koud was droegen zij een muts, wat volgens Jan veiliger is dan een helm: ‘Ze hebben van honderd meter hoogte een helm én een muts naar beneden gegooid… De muts bleef heel. Haha!’