De geschiedenis van het ‘open riool’
Nederland en water zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. We leven met, op en in het water. Maar wie geniet van een stadswandeling langs de grachten, had hier tot eind 19e eeuw waarschijnlijk niet aan moeten denken. Uitwerpselen, afval en rotte vissen dreven door het water. Inwoners werden er behoorlijk ziek van, tot het stadsbestuur van Amsterdam besloot dit water te reinigen. De eerste rioolwaterzuiveringen werden een feit. Het begin van een nodige inhaalslag, waar Van Hattum en Blankevoort nog steeds een belangrijke rol in speelt.
Vroeger werden rivieren of grachten ook wel ‘het open riool’ van de stad genoemd, zó vies was het water. Afvalwater werd zonder enige vorm van zuivering op het buitenwater geloosd, waardoor het water stonk en ziektes verspreidde. Pas in het midden van de 19e eeuw groeide het besef over de schadelijkheid hiervan. Om het water te zuiveren, kwam vanaf 1930 de aanleg van stadsriolering en zuiveringsinstallaties op gang. Desondanks nam de vervuiling van oppervlaktewater zulke ernstige vormen aan, dat het steeds gevaarlijker werd om in de zee, rivieren of meren te zwemmen. De vissterfte nam onrustbarend toe en het werd steeds moeilijker om water geschikt te maken voor consumptie.
Zuiveren van de stad
Om de vervuiling een halt toe te roepen, ging in 1970 de Wet verontreiniging oppervlaktewateren van kracht. De lozing van zwaar vervuilende stoffen werd aan banden gelegd. Waterschappen kregen de taak om rioolwaterzuiveringsinstallaties te bouwen voor het zuiveren van afvalwater van huishoudens en bedrijven. Deze maatregelen leidden ertoe dat het oppervlaktewater in de afgelopen decennia substantieel verbeterde. Hierdoor hoeven wij ons vandaag de dag geen zorgen meer te maken over de kwaliteit van ons water. Sterker nog, het Nederlandse kraanwater staat internationaal aan de top!
Aansprekende projecten
Van Hattum en Blankevoort speelt een grote rol in dit zuiveringsproces. Zo vormen betonnen bassins en andere betonconstructies de basis van deze waterzuiveringsinstallaties. We bouwen, ontwerpen én onderhouden de waterbouwkundige constructies voor verschillende rioolwater- en drinkwaterzuiveringen. Aansprekende recente projecten zijn de nieuwe RWZI’s in Kampen, Leidsche Rijn, Dodewaard, Steenwijk, en de capaciteitsuitbreiding in Beilen. Maar het is niet alleen van de laatste jaren dat Van Hattum en Blankevoort verantwoordelijk is voor deze constructies. Zo bouwden we de eerste rioolwaterzuiveringsinstallatie in Beverwijk, die al in 1954 werd opgeleverd.
Uitbreiding RWZI Dodewaard
Het meest recente project is de uitbreiding van de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Dodewaard. De toenmalige installatie, gebouwd in de jaren ’80, had inmiddels onvoldoende capaciteit om de hedendaagse zuiveringsbehoefte af te dekken. In 2018 startte Waterschap Rivierenland daarom een Best Value aanbesteding voor de uitbreiding van de rioolwaterzuivering, waarbij ze aandacht wilde voor het efficiënter en duurzamer zuiveren van het rioolwater. Kleinere rioolwaterzuiveringen in Eck en Wiel, Lienden, Zetten en Valburger werden daardoor gesloten. De rioolwaterzuivering van Dodewaard moest dus niet alleen gemoderniseerd worden, de capaciteit moest ook aanzienlijk worden vergroot. In 2019 nam Eliquo het ontwerp en de realisatie voor haar rekening, waarbij de civiele bouw aan Van Hattum en Blankevoort werd uitbesteed. De nieuwe rioolwaterzuivering van Dodewaard was gereed in 2021. Het heeft een capaciteit van 70.000 inwonersequivalenten en is volledig energie neutraal ontworpen.
